Ciąża i Obrzęk Lipidowy
Źródło: www.jobst.pl
Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety – nie tylko w aspekcie psychologicznym ale również medycznym. Podczas ciąży w kobiecych organizmach zachodzi bardzo wiele zmian na tle hormonalnym. Planowanie ciąży budzi więc wiele wątpliwości wśród kobiet dotkniętych obrzękiem lipidowym. Wiele pacjentek zadaje sobie następujące pytania:
Czy ciąża pogorszy stadium mojego obrzęku? Czy i jak leczyć lipoedemę będąc w ciąży? Czy zabiegi u fizjoterapeuty oraz kompresja w ciąży są bezpieczne?
W większości opracowań naukowych, poświęconych obrzękowi lipidowemu, ciąża jest wymieniona jako jeden z czynników ryzyka rozwoju choroby. Ryzyko to wynika ze zmian hormonalnych, jakie zachodzą podczas ciąży w organizmie każdej kobiety. Brakuje jednak bezpośrednich badań naukowych poświęconych lipoedemie i ciąży. Obserwując te zjawiska, możemy jedynie przypuszczać, że ciąża wpływa na rozrost patologicznych tkanek tłuszczowych u części kobiet, u innych zaś nie.
CZYNNIKI ROZWOJU OBRZĘKU LIPIDOWEGO
Przyczyny lipoedemy nie są do końca poznane, choć w 2020 roku poznaliśmy pierwszy wariant genetyczny, prawdopodobnie odpowiadający za dziedziczenie tej choroby – Aldo-Keto Reductazę AKR1C1. Kolejnym z czynników ryzyka rozwoju choroby są wahania estrogenów (zarówno ich zwyżki – w okresie dojrzewania, w ciąży) jak i nagły spadek (w okresie menopauzy), choć drugi czynnik pozostaje wciąż niezbadany naukowo. Wiele pacjentek z lipoedemą obawia się, że stan ich kończyn może pogorszyć się w ciąży.
CIĄŻA I HORMONY
W okresie ciąży zmienia się równowaga hormonalna kobiecego organizmu. Hormony, takie jak: estrogeny, gestagen oraz HCG pozwalają utrzymać i rozwijać ciążę oraz przygotować zarówno kobietę jak i jej dziecko do porodu. Wzrost estrogenów może powodować nasilenie typowych objawów lipoedemy – bólu kończyn, rozrostu tkanek tłuszczowych czy ogólne osłabienie nóg.
DZIEDZICZENIE
Ponieważ obrzęk lipidowy często występuje u kobiet w tej samej rodzinie, przyjmuje się że jest on dziedziczny. Dlatego istnieje ryzyko, że problem obrzęku lipidowego może w przyszłości dotknąć potomstwo płci żeńskiej.
LIPOSUKCJA
Liposukcja jest jedyną metodą skutecznego usunięcia patologicznych komórek tłuszczowych. Ponieważ objawy obrzęku lipidowego mogą nasilić się w okresie ciąży, większość lekarzy zaleca przeprowadzenie liposukcji przed rozpoczęciem starań o potomstwo. Gdy zmniejsza się ilość patologicznej tkanki tłuszczowej, spada prawdopodobieństwo namnażania się komórek tłuszczowych w okresie ciąży. Należy pamiętać że liposukcja nie jest możliwa do przeprowadzenia w okresie ciąży, ani karmienia. Minimalny odstęp czasowy pomiędzy zabiegiem liposukcji a porodem to 6 miesięcy.
DRENAŻ LIMFATYCZNY
Zabiegi wykonywane w gabinecie fizjoterapeuty mogą być kontynuowane w okresie ciąży, jednak zależy to od stanu zdrowia pacjentki oraz powinno zostać omówione z ginekologiem prowadzącym. Głęboki drenaż limfatyczny okolic miednicy oraz żołądka jest zabroniony w pierwszych tygodniach ciąży, aby nie zagrażać płodowi.
KOMPRESJA
Wyroby kompresyjne powinny być nadal stosowane w okresie ciąży, aby zapobiegać rozrastaniu się obrzęku oraz łagodzić jego dokuczliwe objawy. Ponieważ, w okresie ciąży zmienia się rozmiar brzucha pacjentki potrzebują najczęściej 2-3 zestawów kompresji.
Dostępnych jest kilka rodzajów produktów kompresyjnych dla kobiet w ciąży:
- rajstopy/getry z pasem ciążowym,
- rajstopy/getry z otwartym paskiem – zapewniającym swobodę brzucha,
- pończochy do wysokości ud,
- opcje wieloczęściowe.
Źródło: www.jobst.pl
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
W okresie ciąży można wesprzeć krążenie żylne ćwiczeniami fizycznymi takimi jak: joga dla ciężarnych, jazda na rowerze, ćwiczenia prenatalne czy pływanie. Jednak każda aktywność fizyczna powinna być wcześniej omówiona z ginekologiem prowadzącym.
Jeśli w okresie ciąży dokuczliwie puchną Ci nogi, pamiętaj o:
- unoszeniu dla relaksu obolałych kończyn,
- unikaniu zbyt długiego siedzenia,
- unikaniu obuwia na wysokim obcasie,
- wypijaniu wystarczającej ilości płynów,
- noszeniu kompresji.
DIETA
Żywienie w okresie ciąży jest niezwykle kluczowe dla jej przebiegu oraz rozwoju dziecka. Nie rekomendujemy rozpoczynać takich interwencji związanych z walka z obrzękiem jak dieta ketogenna czy niskowęglowodanowa w ciąży. Warto zapoznać się z najnowszymi rekomendacjami dotyczącymi żywienia kobiet ciężarnych. Jeśli cierpisz na inne współistniejące choroby (po za obrzękiem lipidowym), warto korzystać w ciąży z opieki dietetyka klinicznego. Warto pamiętać również o masie naszego ciała, planując zajście w ciążę – im nasza waga będzie bardziej prawidłowa – tym lepiej dla zdrowia zarówno przyszłej mamy jak i jej maluszka, dlatego, jeśli mamy nadwagę/otyłość warto podjąć próby redukcji masy ciała przed zajściem w ciążę. Dodatkowym, ważnym aspektem powiązanym z dietoterapią w okresie ciąży jest cukrzyca ciążowa – występująca u części ciężarnych – niewykryta lub zaniedbana może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, zarówno dla ciężarnej jak i jej dziecka.
PODSUMOWUJĄC
Obrzęk lipidowy może rozwinąć się w trakcie przebiegu ciąży ale nie musi. Pacjentka ciężarna z obrzękiem lipidowym powinna szczególnie zadbać o siebie i swój organizm. Stosować kompresję, w miarę możliwości aktywność fizyczną oraz odpowiednią dietoterapię. Lekarze rekomendują wykonanie zabiegu liposukcji przed ciążą.
Magdalena Jerzak
Jeśli potrzebujesz profesjonalnego doboru kompresji medycznej dla kobiet ciężarnych skontaktuj się z naszym ekspertem:
Dorota Stettler
tel.: 881 636 364
Źródła:
https://www.medi-polska.pl/shop/kompresja/zdrowe-zycie/ciaza/zyly-i-ciaza/
https://www.ofa-bamberg.com/en/knowledge/clinical-picture/lipedema/lipedema-and-pregnancy/
