Gospodarka hormonalna w organizmie kobiety
Metabolizm, sen, nastroje, układ odpornościowy, dojrzewanie płciowe i seks – to zaledwie wierzchołek spraw, które w naszym organizmie regulują hormony.
Hormony możemy nazwać „posłańcami” naszego organizmu – kursują pomiędzy narządami a komórkami przekazując najważniejsze informacje i instrukcje wyposażając ludzkie ciało w swego rodzaju narzędzia do utrzymania równowagi zdrowotnej.
Hormony powstają w gruczołach układu hormonalnego, mają szerokie spektrum działań a od ich prawidłowości zależą między innymi:
- prawidłowe cykle snu,
- nastroje i emocje,
- poziom energii,
- przyrost tkanki mięśniowej,
- prawidłowe funkcjonowanie mózgu,
- temperatura ciała,
- metabolizm i waga,
- tętno,
- trawienie
- i wiele więcej…
Podstawowymi budulcami hormonów są aminokwasy, tłuszcze oraz cholesterol (niezbędny w naszym organizmie do ich syntezy). Nie jest więc tajemnicą, że spożywanie dobrej jakości białek oraz tłuszczy leży w naszym interesie. To, co spożywamy, nasz organizm wykorzystuje (między innymi) do wytwarzania hormonów – związków chemicznych, które pomagają naszemu organizmowi optymalnie funkcjonować. Dodatkowo, zdrowe tłuszcze pomagają nam odpowiednio wchłaniać witaminy (rozpuszczalne w tłuszczach).
Aby rozpocząć na tym blogu cykl wpisów o hormonach i zaburzeniach hormonalnych, chciałabym po krótce przybliżyć czytelnikom funkcjonowanie układu hormonalnego:
Hormony płciowe
Lśniąca skóra, piękne włosy, czysta cera, prawidłowe trawienie, regularny sen, satysfakcjonujące zbliżenia czy bezbolesne miesiączki – na to wszystko i wiele więcej wpływają prawidłowo funkcjonujące hormony płciowe. Hormony te należą do grupy hormonów steroidowych i „zarządzają” właściwym rozwojem oraz sprawnym funkcjonowaniem układu rozrodczego. Najważniejsze z nich to: estrogen, progesteron i testosteron.
W trakcie cyklu, wzrost estrogenu w pewnej fazie jest całkowicie naturalny, jednak gdy podwyższony utrzymuje się w organizmie zbyt długo, może dojść do tak zwanej „dominacji estrogenowej”.
Dominacja estrogenowa to alt-medyczny termin, oznaczający przewagę estrogenów w organizmie kobiety.
Zbyt wysokiemu stosunkowi estrogenów do progesteronu przypisuje się dolegliwości takie jak: PMS, zmiany w piersiach, zmiany na jajnikach, mięśniaki, endometriozę, adenomiozę, nowotwory piersi/jajnika/macicy, cellulitis, nagromadzenie tkanki tłuszczowej i wiele innych objawów hormonozależnych u kobiet.
Na rozwój dominacji estrogenowej wpływają najczęściej stres, stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej, insulinooporność, niedoczynność tarczycy, otyłość i funkcje wydzielnicze tkanki tłuszczowej, hiperprolaktynemia, hiperkortyzolemia, niedobory wapnia, magnezu i inne. Istnieje kilka sposobów „leczenia” dominacji estrogenowej i najczęściej są to metody naturalne. Podejrzewasz u siebie dominację estrogenową? Warto zbadać poziom estradiolu w 13-14 lub 20-21 dniu cyklu oraz progesteronu 21-23 dniu cyklu.
Progesteron jest odpowiedzialny za formowanie błony śluzowej macicy oraz utrzymanie ciąży. Jego poziom rośnie tuż po owulacji, aby przygotować ciało kobiety na ewentualną ciążę i pozostaje podwyższony przez kilka dni. Jego stopniowy spadek wiąże się z brakiem zapłodnienia.
Testosteron jest obecny również w kobiecym organizmie – odgrywa wyjątkowa rolę – reguluje poziom energii, nastroje oraz popęd seksualny. Istotną rolę pełni też w kwestii zdrowej kondycji kości. Podobnie jak progesteron najwyższy poziom osiąga w trakcie owulacji, opada po kilku dniach po czym znów odrobinę wzrasta.
W następnych wpisach omówimy szerzej:
- najczęstsze zaburzenia hormonalne,
- badania hormonów – dni cyklu i normy,
- przyjrzymy się dokładniej estrogenowi i progesteronowi,
- przeanalizujemy wpływ dietoterapii na równowagę hormonalna, również diety ketogenicznej,
- weźmiemy pod lupę menopauzę,
- niedoczynność tarczycy, hashimoto,
- insulinooporność,
- PCOS, endometriozę,
- i wiele innych :)!
Bibliografia:
- Encyklopedia ginekologiczna, PZWL, numer 1 i 2,
- Nicorta M., Hormony, wydawnictwo purana,
- Gluck M., Zdrowe hormony, wydawnictwo Vital,
- Gottfried S., Sposób na hormony, wydawnictwo ZNAK,
- Epstein R., Pobudzeni – skąd się wzięły hormony i jak kontrolują w zasadzie wszystko, wydawnictwo Marginesy,
- https://core.ac.uk/download/pdf/268454148.pdf
- https://journals.viamedica.pl/eoizpm/article/view/25931
- https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/155951
?wietny artyku?! dzi?kuj?:)